สิ่งแวดล้อมที่จัดประสบการณ์ให้เด็กนี้ได้แก่2.1 พ่อแม่ โดยการจัดหาหนังสือ นิทาน วิดีโอ มาให้เด็กอ่าน มาเล่าให้เด็กฟัง ดู สอนและส่งเสริมให้เด็กวาดรูปต่าง ๆ ให้รางวัล ชมเชย ยกย่อง
2.2 ครู โดยการจัดประสบการณ์ จัดกิจกรรมต่าง ๆ ให้เด็กเกิดความรู้ ทัศนคติ อยากวาดภาพแสดงเรื่องราวที่เป็นผลจากกิจกรรม ประสบการณ์ แนะนำวิธีวาด จัดอุปกรณ์ เวลา สถานที่ให้นักเรียนวาดภาพ
2.3 สื่อ สื่อต่างๆ ที่เสนอรายการ เช่น โทรทัศน์ ภาพยนตร์ หนังสือพิมพ์ หน่วยงานต่าง ๆ
ประตูบานนี้ทำให้เห็นผลจากการชี้นำ สั่งสอน ส่งเสริมของสิ่งแวดล้อมที่ตั้งใจชี้ชวนให้เด็กอยากเปิดออกมาอย่างมีจุดประสงค์ เช่น
- แม่อ่านหนังสือนิทานให้ลูกฟัง ดูภาพประกอบ เพราะอยากให้ลูกเป็นคนดี
- ครูจัดกิจกรรมการสอนเพราะอยากให้เด็กเรียนรู้
- เด็กวาดภาพเพื่อวัดผลการเรียนรู้
- การ์ตูนทีวี มีจุดมุ่งหมายที่จะสร้างกระแสนิยมในหมู่เด็ก ๆ เพื่อผลทางการค้า ส่งเสริมการขาย ขนม หมากฝรั่ง ของเล่น
เด็กอาจจะแสดงออกจากความชอบ ชอบแล้วอยากวาดเพื่อแสดงอารมณ์ความชอบของตนเอง เช่น วาดรูปโดเรมอน อุลตร้าแมน ชินจัง เพราะความน่ารัก เก่ง เท่ ตลก ม่านผืนนี้แสดงให้เห็นบุคลิกของเด็กที่เป็นคนอ่อนไหวต่อการชี้นำ ไม่ชอบคิดเอง ยึดถืออารมณ์เป็นใหญ่ ไม่ค่อยมีความคิดจินตนาการและเหตุผลของตนเอง ไม่มีความคิดสร้างสรรค์ เด็กพวกนี้ควรได้รับคำแนะนำและประสบการณ์ที่ชี้นำในทางที่ดี เพราะเมื่อเด็กโตขึ้นก็มีแนวโน้มที่จะถูกชักจูง ชี้นำ ตกเป็นเหยื่อ ถูกคดโกง เช่น การสร้างกระแสฟุตบอลโลก เด็กจะสนใจ ตั้งแต่การติดตามการถ่ายทอดการแข่งขัน วาดภาพนักฟุตบอล เชียร์ทีมที่ชอบ พ่อแม่อาจภูมิใจว่าเด็กรักกีฬา แต่ต่อมาอาจกลายเป็นความคลั่งไคล้ พนันขันต่อ เป็นหนี้ แก้แค้น โดยไม่มองเหตุผลของการแข่งขันฟุตบอลว่าคือการออกกำลังกายและสันทนาการเป็นสำคัญสถาบัน องค์กรต่าง ๆ ครู พ่อ แม่ มีจุดมุ่งหมายที่จะเห็นพัฒนาการของเด็กทั้งทางกาย อารมณ์ สังคม สติปัญญาไปพร้อม ๆ กัน จึงได้ส่งเสริม ผลักดัน ทุกวิถีทางให้เด็กได้แสดงออก เด็กได้รับทั้งความจริงใจ โอกาสและวัสดุอปุกรณ์ แต่ด้วยความที่บางคนยังไม่กระจ่างในอุดมคติและปรัชญาของศิลปะ จึงส่งเสริมให้เด็กวาดภาพโดยการขาดการไตร่ตรอง วิจารณญาณ ชี้นำให้เด็กเอนไหลไปตามกระแสดังกล่าว เช่น ต้องวาดระบายสีรูปการ์ตูนที่กำหนด ต้องใช้สีที่กำหนด แพงแค่ไหนก็ยินดีซื้อให้ ให้วาดเลียนแบบศิลปินที่มีชื่อเสียง เป็นต้น
ครูบางคนเป็นผู้มีความสามารถ เชี่ยวชาญศิลปะสาขาใดสาขาหนึ่ง เด่นดังฝังใจในแนวทางที่ตนเองถนัด ก็มักมีแนวโน้มที่จะสอนเน้นหนักในแนวทางของตน เด็กคนใดมีความสามารถผลงานเป็นที่ถูกใจก็ยกย่อง ส่งเสริมโดยอาจละเลยเด็กคนอื่นอีกหลาย ๆ คนที่ต้องเสียโอกาสเรียนรู้ ไม่คำนึงถึงพื้นฐานความแตกต่างระหว่างบุคคล ไม่มีความเป็นครูศิลปบูรณาการ นักเรียนจำเป็นต้องเปิดประตูที่มีเฉพาะม่านที่มีสี ลาย เรื่องราวเดียวกับที่ครูชอบ ครูถนัด แต่ด้วยความเป็นเด็ก เสมือนผ้าม่านที่บางเบา อาจพลิ้วเผยให้เห็นความเป็นตัวตนของเขาได้บ้าง เช่น ครูถนัดสีน้ำก็จะพร่ำสอนเน้นสีน้ำเป็นพิเศษ เด็กก็พอได้เผยอารมณ์ออกมาด้วยการสะบัดสีบนกระดาษ แล้วอ้างว่าเป็นภาพนามธรรม หลายคนอาจทึ่งหรือชื่นชมว่าเด็กลึกซึ้ง เข้าถึงศิลปะ แต่เขาไม่ได้ฝึกทักษะ ความละเอียดอ่อนหรือเชื่อมโยงกับภูมิความรู้อื่น ความเสื่อมถอยทางปัญญา ทุนนิยม บริโภคนิยม ได้แฝงมากับความสวยงาม น่ารัก แต่เราจะหาภูมิรู้อะไรมาเชือมต่อ อธิบายคุณค่าทางวิทยาศาสตร์ สังคมศาสตร์ นิเวศวิทยา ฯลฯ จากภาพที่เด็กเรารับมา เขาจะเอาคุณค่านี้ไปแก้ปัญหา สร้างชาติ ได้อย่างไร
แล้วหากครูที่ถนัดเฉพาะลายไทย สอนเน้นลายไทยให้ตลอด เอาจริงเอาจรัง เคร่งขรึมทำให้น่าศรัทธา ไม่ตลก ชอบยกตัวอย่างลวดลายตามวัด ตามเมรุและโลงศพ นักเรียนคงรู้สึกสยองกับการเรียนศิลปะ เด็กคงไม่อยากมี ไม่อยากเปิดม่านประตูนี้ หรืออยากเลือกผ้าม่านผืนอื่น ๆ ที่พอจะกลมกลืนกับใจของตนดูบ้าง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น